Zonder computer is er ook leven!

Een goede raad, en misschien niet eens in mijn belang als bladenmaker, maar leg de computerbladen eens een paar maanden opzij. Vermoei uw hersenen niet met de opgeklopte verhalen over wat er nu allemaal weer kan en moet, zelfs al moet u daarvoor een paar stukjes van mijn eigen proza missen!

Tijd voor wat rust, want de informatiestroom over wat nu wel of niet verstandig, beter, sneller of betrouwbaarder is, is een soort waterval waar wel veel gespetter maar weinig duidelijke hoofdstromen in zijn te herkennen.

De afgelopen maanden zijn we weer eens getrakteerd op een zogenaamde quantum-leap in de computer-industrie. Dat wil zeggen: Intel, Digital, Microsoft en hun vazallen hebben nieuwe produkten geïntroduceerd die het niveau van computeren in hun visie (nou ja, reclameslogans) weer wat ophogen. Nieuwe chips, nieuwe besturingssystemen, sneller, beter, we worden voorzien van fraaie cijfers en juichende commentaren, dit kun je toch niet negeren!

Toch vind ik eigenlijk dat we dat gewoon wel moeten doen: gewoon een half jaartje niet denken over NT, Pentium, Alpha en dat soort moois, maar eens even pauzeren en leren werken met wat we nu hebben. Nog even doorgaan met de `werkende' spullen van vandaag. De nodige extra-rekenkracht kunnen we nog wel uit de wat snellere 100-MHz 486-chips van IBM halen, met (Novell) DOS 7.0 (komt in augustus) kunnen we om die ellende met Windows for Workgroups en de halfgare stacker van MS-DOS 6.0 heen, en dan hoeven we ons niet druk te maken over het allernieuwste en allersnelste. Voor gewone gebruikers en zelfs voor de `power-user' is het in de meeste gevallen niet zinvol om te veel energie te steken in spullen die op zijn minst experimenteel zijn en waarschijnlijk pas over een paar jaar echt probleemloos zullen draaien. Zeker Microsoft bewijst keer op keer dat ze daar niet in staat zijn om zelfs maar bescheiden stapjes zonder problemen in één keer goed te krijgen. DOS 6.0, toch al de zoveelste upgrade, rammelt volgens de kenners aan alle kanten, en over Windows for Workgroups durf ik op grond van eigen ervaringen wel te zeggen dat het bij high-end applicaties instabiel is. Access 1.0 was een ramp, maar misschien dat de nieuwe Mouse van Microsoft (2.0) het wel goed doet, maar daar zit dan ook geen software in. Wellicht moet Gates maar eens een lekker lange huwelijksreis maken, want zonder hem kunnen ze geen nieuwe produkten uitbrengen en dat zou wel eens goed zijn. Cairo lijkt me een goed reisdoel, dan kan hij eens voelen wat oververhitting eigenlijk betekent.

Voorlopig dus rust, is mijn advies; laat de echte hackers en puzzelaars maar lekker aan de gang gaan met nieuwe hardware en software, ik pleit voorlopig voor het rustige alternatief. Er is genoeg doorgekookt spul op de markt om de prestaties van vrijwel ieder systeem nog met zo'n 30 tot 40% te versnellen, waarom dan overstappen op Pentium met misschien een 60% winst, of de rattenvanger Bill volgen naar NT-land en om te beginnen 15% snelheid verliezen? Van de week draaiden we op de redactie min of meer toevallig nog eens Ventura 3.0 onder GEM op een van de local-bus/video-accelerator 66- MHz machines. Wat een droom vergeleken met de Windows-versie, het schiet over het scherm. Je vraagt je dan af of we met de Windows-overhead wel het juiste pad zijn ingeslagen?

Misschien is dit een soort vakantie-reactie of misschien ben ik immuun aan het worden voor de promotie-praatjes. Een kort bezoekje aan een Amerikaanse computerbeurs was bijna een déjà-vu, want het is allemaal zo voorspelbaar, zo afgezaagd en weinig inspirerend. De toespraak van Bill Gates over de NT (voor-)aankondiging paste helemaal in de jaren '80-stijl van de vapourware, zo deed hij het ook bij Windows 1.0 en 2.0; zijn beloftes klonken net zo hol als Jack Tramiel's jaarlijkse aankondiging van een UNIX-Amiga.

Van het soort collectieve New-New-New!-hysterie krijg ik vaak wat lachkrampen, want dat hebben we nu al zo vaak gehoord. Bij ieder nieuw produkt is er sprake van een revolutie en een doorbraak, maar ondertussen is de PC-scene in de afgelopen decade eigenlijk fundamenteel niet veel veranderd. De belangrijkste verbeteringen waren er al (voor een deel bij Xerox en op de Mac) en voor de rest is er aardig gedebugged en wat meer snelheid uit het silicium geperst. Dingen als Virtual Reality en Cyberspace waren er in theorie al, we hebben nu alleen de hardware en de rekensnelheid om dat ook praktisch te realiseren. De prijs per unit is natuurlijk drastisch omlaag gegaan, roepen de leveranciers dan, maar is dat wel zo? In 1982 kostte een Commodore 64 in reële termen ongeveer net zo veel als wat de thuiscomputeraar nu uitgeeft aan zijn 386 met kleurenscherm! Het standaard kantoorgereedschap in die tijd was een elektrische typemachine, en was die echt duurder dan een kloontje nu? We hebben - in foldertermen gesproken - veel meer functionaliteit, maar kan iemand dat kwantificeren?

We denken dat we meer informatie hebben, maar we hebben voornamelijk meer data en het is maar de vraag of we daar iets uit kunnen gebruiken. Het ziet er mooier uit, maar maakt dat voor bijvoorbeeld een giroafschrift of een polis nou echt wat uit? We hebben gewonnen aan uiterlijk, maar dat ondertussen de computer steeds meer gebruikt wordt om onze vrijheid te beknotten, dat merkt niemand op. Want efficiency telt tenslotte, daar offeren we veel aan op, de politiek voorop. Grote bedrijven en de overheid beloeren hun werknemers tegenwoordig met camera's, scannen hun e-mail en computerbestanden op .GIF files en woorden als SEX, Sollicitatie etc. Dat gaat de verkeerde kant uit: in ons land wordt een minister van Justitie wel bijna weggestuurd als hij te weinig cellen en kampen bouwt, maar wanneer stelselmatig de vrije communicatie tussen advocaat en verdachte op de band wordt opgenomen, een zware aantasting van onze grondrechten, maakt niemand zich daar druk over. (Ik wel, ik vind dat een minister die voor dit soort techno-fascisme, het gemakkelijk even misbruiken van de techniek, verantwoordelijk is, erg `fout' is.)

Maar goed, de Elektronische Vrijheid kan ook nog wel even wachten. Dank zij de stacker in DOS 6.0 raken er wat dat betreft automatisch meer files zoek, dus misschien is Bill toch in het geheim op mijn hand.

Laten we deze zomer eens gebruiken om minder digitaal te computeren en meer om ons heen te kijken. Laten we inspiratie opdoen om nieuwe en verantwoorde dingen te doen met technologie. Als de vooruitgang anno 1993 bestaat uit een cursor in de vorm van een bewegend banaantje of Playboy-dames als achtergrond in Windows, dan ga ik liever lekker in de zon zitten.

Luc Sala

Door naar het volgende artikel op Luc's trail