Veel gebruikers ervaren de trip als een mystieke, spirituele
ervaring; ze komen in contact met het andere, het onbenoembare. Dit
gaat vaak gepaard met een gevoel van eenheid met alles, de `unio
mystica'. In dat verband is men bepaalde stoffen als MDMA (XTC of
extacy) en psilocybine wel `entheogenen' gaan noemen; een middel om
dichter bij de ervaring van de "Godheid" te komen.
Ook nu nog worden heilige paddestoelen ritueel gebruikt in
Midden-Amerika, onder andere bij het klassieke Maya
ceremonie-centrum Palenque en langs de grens tussen Chiapas in
Mexico en Guatemala. Het is echter onduidelijk hoeveel van deze
rituelen werkelijk afstammen van eeuwenoude gebruiken en hoeveel er
later bij verzonnen is.
Mythen
Veel overgeleverde verhalen bevatten, soms in beeldspraak,
verwijzingen naar middelen om te veranderen, in een andere wereld
te komen of een transformatie te ondergaan. Een drankje hier, een
toverspreuk of een sprong in een magische vijver daar, het
oversteken van een rivier, in slaap vallen en wakker worden in een
vreemd land; de goede verstaander herkent de aanwijzingen Zou de
appel van Eva ook niet een beeldspraak geweest zijn voor de
psychedelische ervaring? Slangen komen tenslotte vaak voor in
trips. De thema's in de mythen lijken door de eeuwen heen niet te
veranderen: de transformaties van slechterik naar held, van pad
naar prins, van kleine sloeber tot koning, van kind tot volwassene,
van wild naar wijs zijn universeel. Ergens diep in ieder mens zit
die fascinatie, die meekomt met de verhalen die we als kinderen
horen, de sprookjes en de mythen. Tegenwoordig ook in strips,
Science Fiction-avonturen en computergames die vol zitten met
helden, wijzen, koningen, elfen en kabouters, duivelse
tegenstanders, queestes, toverspreuken en toverdrankjes. Het zijn
allemaal archetypische beelden, scenario's, vormen en figuren die
,volgens Carl G. Jung, projecties zijn van ons onderbewuste en het
collectieve onderbewuste. Je komt deze beelden onder meer tegen in
het Gilgamesh epos, de IJslandse Edda en de Bijbel, maar ook in de
verhalen over Koning Arthur, in In de Ban van de Ring van J.
Tolkien en zelfs in Star Wars. En wat stopte de Druide in de
Asterix-strips in de toversoep, die de Galliers onoverwinnelijk
maakte?
De schrijver Aldous Huxley wees in `Doors of Perception' op de
overeenkomst tussen de manier waarop kunst, architectuur en makers
van juwelen iets maken en de dingen die je ziet en ervaart tijdens
een trip. Met paddestoelen op glijd je door deuren en gangen in
immense ruimtes met versieringen en kleurpatronen, die je herkent
als tempels of kerken. De vraag is nu wat er eerder was, de
innerlijke wereld of wat er in het `echt' is gebouwd en gemaakt.
Het hangt er maar vanaf of je hoe je het ziet; het nemen van een
psychedelische drankje is voor de Santo Daime-volgelingen een
sacrament. Zijn we er verder wel zeker van dat Jezus tezamen met
z'n discipelen gewone wijn en gewoon brood at? We gebruiken mooie
woorden als transsubstantiatie voor wat gelovigen dan zien als het
Lichaam en Bloed van Christus, dat daarna dan in de Communie wordt
uitgedeeld. De stap naar een ritueel met een psychedelisch middel
is niet zo moeilijk, ook daarbij zie je in de paddestoel snel een
leermeester, een sacrament van transformatie.
Mythen, verhalen, heilige boeken -fantasie of werkelijkheid-
misschien zit er in allemaal wel een meta-boodschap, een boodschap
die je beter doorziet met wat ervaring in het schemergebied van je
geest. Wat dat betreft doen we een beetje mee aan die mythe-vorming
door in dit boekje de Paddo's aan te duiden als de `kleine
broeders', een beeld dat een bepaalde lading heeft, dat van Paddo's
iets aardigs maakt met de suggestie dat ze je ook helpen.
Als curiositeit is het leuk te vermelden, dat bepaalde padden een stof uitscheiden (bufote‹ne) die psychoactief is en die je door aan een pad te likken naar binnen kunt krijgen. Brrr..., maar net als bij de kabouters en hun paddestoelen kan er dus achter het verhaal van de prinses en de kikker die ze moest kussen, iets meer schuilen...
Natuurlijk kun je niet alleen met psychedelische middelen zoiets
bereiken, ook door een zoektocht in de woestijn, een eenzame
ervaring op een bergtop, het trotseren van gevaren of de ontmoeting
met een totemdier kun je in contact brengen met die `andere'
wereld, die zo diep in je zit, maar zich ook weer verweeft met wat buiten je is.
Carlos Castaneda heeft er indrukwekkend over geschreven. Uit zijn
boeken over de tovenaar Don Juan kun je veel leren over het
grensgebied tussen de werkelijkheid van binnen en buiten.
De realiteit
Het kan een angstig moment zijn, als je voor het eerst beseft, dat
je wegglijdt naar een andere staat van zijn, een
bewustzijnstoestand waarin je, naast de verandering van wat je
zintuigen je melden, vooral jezelf op een andere manier ervaart.
De wereld is plotseling niet meer vast, vertrouwd, stabiel; boven
en beneden, links en rechts hebben geen betekenis meer. Binnen en
buiten vloeien ineen. Je denkt aan iets en dan zie je het, je richt
je aandacht op een detail en dat neemt je hele blikveld in en hup,
je bent het zelf geworden.
Verwarrend, soms beangstigend, maar voor de iets meer ervaren
psychonaut, de inner-space cadet, ook fascinerend. Je bevindt je in
een steeds wisselend landschap waar je op een vreemde manier
tegelijkertijd de heerser en de beheerste bent. Je speelt een spel
en neemt een rol, je weet dat het een rol is, maar het kan je niet
schelen, als een jonge kat kun je de staart van je eigen
gedachtenkronkels najagen.
Kijk je er dan achteraf, en weer met beide beentjes op moeder
aarde, op terug, dan ga je misschien twijfelen aan de hardheid, de
onveranderlijkheid, van wat we als de `normale' werkelijkheid
ervaren. Zijn er inderdaad niet meer kleuren, hoe zit het met de
energiepatronen die je ziet, de vleug van bewustzijn die je vanuit
een plantenblad of bloem toelachte, de zich eindeloos herhalende,
maar toch zo vertrouwde patronen? En wat is de werkelijkheid? Is er
naast die - en dat ervaar je in zo'n trip - toch maar beperkte
normale realiteit nog een andere, of oneindig veel andere,
werkelijkheden? Of zijn het allemaal stukjes van de totale, ultieme
werkelijkheid? En bestaat die wel, of zijn we een illusie van
onszelf?
Werkelijke aha-erlebnissen, nieuwe, niet door je eigen projectie gekleurde inzichten, zijn als genade, een hemelse gift.